Heilig Hart Kerk - Breedstraat Maarssen
PG2017
De Heilig Hart kerk in Maarssen-dorp
Na het herstel van de katholieke kerkelijke organisatie in 1853 – in de vorm van bisdommen – kwam in Nederland een groot aantal nieuwe katholieke kerken tot stand. Zij waren veelal gebouwd in neogotische stijl en de architect Pierre Cuypers was daarbij de leidende figuur. In het bisdom Utrecht kwam Cuypers er echter nauwelijks aan te pas. Daar was het de architect Alfred Tepe die een groot aantal neogotische kerken ontwierp.
In 1869 ontstond een groep kunstenaars bekend onder de naam ‘Het Utrechts Kwartet. Het gezelschap had als doel de stimulering van de (neo)gotische kunst, in het bijzonder kerkenbouw in Nederland. Vier kunstenaars binnen dit gezelschap waren van bijzonder belang: de beeldhouwer Friedrich Wilhelm Mengelberg, de glazenier Heinrich Geuer, de edelsmid Gerard Brom (opgevolgd door zijn zoon Jan Hendrik Brom) en de architect Alfred Tepe. Dit ‘Kwartet’ zou zo’n zeventig neogotische kerken bouwen in het bisdom Utrecht.
Ook de neogotische Heilig Hart kerk in Maarssen is een product van deze groep. Op het terrein van de bierbrouwerij ‘De Eenhoorn’ en een logement met dezelfde naam werd de kerk gebouwd. De totale bouwkosten van de kerk bedroegen f 97.000,–.
Op 30 juni 1884 werd de eerste steen gelegd en de kerk werd in oktober 1885 in gebruik genomen. Daarmee kwam een einde aan de zondagse gang van de katholieken in Maarssen naar de (schuil)kerk op ‘Beresteyn’, gelegen naast de in 1828 aangelegde Rooms Katholieke begraafplaats langs de Vecht.
De kerk is van de weg gescheiden door een prachtig hekwerk voorzien van bloemknopmotieven. Kerk, pastorie en hekwerk hebben een rijksmonumentale status.
De oorspronkelijke inrichting van de kerk is in de jaren vijftig nogal veranderd. Zo werden de met decoraties beschilderde muren wit gekalkt, de houten beelden ontdaan van hun veelheid aan kleuren. Het hoofdaltaar, de communiebank en de preekstoel werden ook verwijderd. Vele elementen van de oorspronkelijke inrichting zijn echter bewaard gebleven.
Op de website van de Vrienden van de Heilig Hart kerk is een rondgang te vinden langs de vele kunstschatten in de kerk.
www.vriendenheilighartkerkmaarssen.nl
Hervormde Kerk 'De Dorpskerk' - Kerkweg Maarssen
PG2017
De Nederlands Hervormde kerk in Maarsen-Dorp
Dit is het oudste monument van het dorp Maarssen. De laatgotische bakstenen kerk aan de Kerkweg is gebouwd in 1519. Het is een overblijfsel van een romaanse kerk die eerder op deze plek stond. De grondslagen en bepaalde delen van het oude transept en koor zijn bewaard gebleven. De kerk is gebouwd in de vorm van een kruis en heeft één beuk. De zadeldaken zijn bedekt met lei.
De turfstenen romaanse toren dateert uit de twaalfde eeuw. Deze was oorspronkelijk voorzien van een vierkante spits. In 1789 is daar de huidige achtkantige spits voor in de plaats gekomen.
In 1720 werd tegen de zuidzijde van het schip een koepelvormige kapel met grafkelder gebouwd voor de familie Huydecoper. Op negen van de tien historische rouwborden in de kerk staan de Huydecopers vermeld. In de kerk staat ook nog een ‘herenbank’ met luifel van die bekende Maarssense familie.
Het orgel boven de ingang van de kerk is van de Utrechter Abraham Meere en stamt uit 1790. Het is een geschenk van baronesse Van Lockhorst die op Huis Ter Meer woonde.
De preekstoel, rijk gesneden in Lodewijk XIV-stijl, is uit ongeveer 1725 en gemaakt door de lokale schrijnwerker Jasper van Eeten. In de consistorie, van oorsprong een kapel, hangen portretten van predikanten die aan de kerk verbonden zijn geweest.
Achter de kerk bevindt zich een ommuurde begraafplaats die tot 1929 ook dienst deed als algemene begraafplaats voor het dorp Maarssen. Rond 1930 kwam daar een eind aan toen de Algemene Begr
aafplaats langs de Vecht in gebruik werd genomen.
Meer informatie:
Marieke Bous e.a. Maarssen, Geschiedenis en Architectuur. Monumenten Inventarisatie Provincie Utrecht. Uitgeverij Kerckebosch Zeist/SPOU. Utrecht 2007.
De voormalige Gereformeerde Kerk - Kerkweg Maarssen
PG2017
De voormalige Gereformeerde Kerk
In de negentiende eeuw ontstonden er in Nederland meerdere gereformeerde kerkgenootschappen, gevormd door gelovigen die zich afgescheiden hadden van de Nederlandse Hervormde Kerk. Na de Doleantie in 1886 onder leiding van Abraham Kuyper ontvingen de kerkvoogden van de Hervormde Gemeente in Maarssen op 13 januari 1890 een brief van een aantal ‘verontrusten’. Zij verklaarden daarin dat zij vanaf de volgende dag de kerkorde van 1818 niet langer te erkennen en zich te zullen houden aan de oude kerkorde van 1619. De kerkscheuring was nu ook in Maarssen een feit. De officiële stichtingsdatum van de Gereformeerde Kerk in Maarssen werd daarmee 14 januari 1890.
Aanvankelijk kwamen zij bijeen in een woning aan de Langegracht, maar in 1891 kochten zij Huize Richmond aan de Kerkweg (nr. 10). Men mocht daar godsdienstoefeningen houden onder de voorwaarde dat tijdens de dienst de ramen aan de wegzijde gesloten zouden blijven. Richmond werd al snel te klein bevonden en in 1892 verrees op het naast gelegen perceel een nieuw kerkgebouw.
Het is een zaalkerkje opgetrokken in baksteen en bedekt door een zadeldak met pannen. Het is gebouwd in een eclectische bouwstijl met voornamelijk neo-renaissancistische en neo-romaanse elementen. Opvallend is het rijke siermetselwerk.
Het voormalige kerkje is nu in gebruik als uitvaartcentrum (Kerkweg nr. 14). Het is een gemeentelijk monument.
Nu uitvaartonderneming Snijders
Interieur kerk
Als in de jaren dertig van de vorige eeuw wordt besloten tot de bouw van een nieuwe kerk. De opdracht gaat naar de architect Bastiaan Willem Plooy (1890-1967). De nieuwe kerk wordt in oktober 1932 in gebruik genomen. Het werk van Plooy (Amsterdamse School) wordt gekenmerkt door onder andere grote puntgevels met steile zadeldaken, een sobere uitvoering, vlakke gevels met smalle verticale vensters en metselwerk in diverse sierverbanden.
In de periode 1963-1969 wordt er een woning aangekocht naast de kerk en door middel van de bouw van een nieuwe tussenruimte wordt die verbonden met de kerk. Dit nieuwe complex (Kerkweg nr. 60) krijgt de naam ‘Open Hof’ en is sinds 2012 onderdeel van de protestante wijkgemeente Ontmoetingskerk Maarssen.
Meer informatie:
Marieke Bous e.a. Maarssen, Geschiedenis en Architectuur. Monumenten Inventarisatie Provincie Utrecht. Uitgeverij Kerckebosch Zeist/SPOU. Utrecht 2007.
Website Ontmoetingskerk Maarssen.
Website Wendingen. Platform voor de Amsterdamse School.
De Wilhelminakapel van de NPB - Wilhelminaweg Maarssen
De Wilhelminakapel van de NPB
In 1870 werd de vrijzinnige Nederlandse Protestanten Bond (NPB)opgericht, nu bekend als Vrijzinnige Geloofsgemeenschap NPB. Dergelijke gemeenschappen zijn minder georiënteerd op traditie en dogma en bieden meer ruimte voor individuele opvattingen over het geloof.
In de regio Maarssen/Breukelen kwamen de vrijzinnigen aanvankelijk bijeen in het koetshuis van Raadhoven en later in een zaal van Hotel De Harmonie. In 1900 werd een perceel grond aan de Wilhelminaweg (nu nr. 7) aangekocht met de bedoeling daar een kerk te bouwen. Op 5 mei 1901 is het in gebruik genomen.
Het kerkje is gebouwd door meester-timmerman Klaas Broertjes uit Maarssen. Het is een bakstenen zaalkerk met een rechthoekige plattegrond en één bouwlaag. De trapgevel is symmetrisch en sober uitgevoerd. De rondboogvormige bovenlichten zijn niet origineel. In 1956 heeft architect Wybren Wijmstra uit Maarssen het kerkje verbouwd. Hierdoor ontstonden er glazen raampartijen in de nissen, een voorportaal, een verdiepingsvloer en enkele vergaderkamers. Wijmstra heeft ook een groot deel van de meubels, zoals een tafel, het spreekgestoelte en zes banken ontworpen. De Wilhelminakapel is nu een gemeentelijk monument.
Meer informatie:
Kapel West Hill - Parkweg Maarssen
Kapel West Hill
Aula Algemene Begraafplaats - Amsterdamsestraatweg Maarssen
Aula Algemene Begraafplaats, Straatweg 27. De gemeentearchitect C. van Beusekom ontwierp dit achtzijdige, bakstenen gebouw in 1929/1930. In de gevels zijn liggende glas- in- loodvensters aangebracht. Op het koepeldak zijn een viertal dakkapellen geplaatst. Aan de achterzijde bevindt zich een moderne uitbouw van hout en glas. Het interieur is voorzien van houten banken. De oorspronkelijke, houten kapconstructie is aan het zicht onttrokken door een later aangebracht plafond.
Priorij Emmaus - Diependaalsedijk 15-17 Maarssen
Priorij Emmaus
